Taal is nooit neutraal. Woorden kunnen ons zowel verbinden als verdelen. Ze geven vorm aan ons denken, voelen en handelen. Ze vertolken onze meest intieme bekentenissen en luidste eisen, maar kunnen even goed verbergen, uitsluiten of manipuleren. Taal kan troosten of kwetsen, zorg of verzet inspireren, of een instrument van controle zijn. It Goes Without Saying verkent dit terrein en laat zien hoe taal zich beweegt tussen privé en publiek, van het therapeutische tot het politieke, van gefluisterde woordenwisselingen tot het gebrul van collectief protest.

De tentoonstelling brengt sculpturen, tekeningen, installaties en video’s samen die de mogelijkheden van spreken, schrijven, gebarentalen en symbolen oprekken. Ze bevraagt het gezag van het woordenboek en onderzoekt alternatieve vormen van taal. Waar woorden tekortschieten, ontstaat nood aan verbeelding. In Westerse samenlevingen is bijvoorbeeld het vermogen tot collectief rouwen afgenomen: verdriet blijft vaak privé, en woorden om dit publiek te benoemen zijn grotendeels verdwenen. Of denk aan het huidige geopolitieke klimaat, waar een enkel woord zoals “genocide” bijzonder moeilijk in de mond genomen wordt.

Taal is geen vaste code, maar een kwetsbaar, levend en gecontesteerd veld. Dat wordt vooral duidelijk bij ervaringen van ontheemding. Het ontbreken of slechts gedeeltelijk beheersen van een moedertaal maakt het moeilijk om te navigeren door culturele, historische en sociale landschappen. Vertalen wordt dan een manier om werelden en identiteiten te overbruggen. Taal is op zulke momenten niet alleen een communicatiemiddel, maar ook een manier om het verleden te erkennen, zich te verankeren in het heden, en mogelijke toekomsten te verbeelden.

___

Met werken van Ode de Kort, Uta Eisenreich, Nokukhanya Langa, Sandrine Morgante, Yoshua Okón & Juan Obando, Ahilan Ratnamohan en Lore Smolders.

De titel van de tentoonstelling, “It Goes Without Saying”, is ontleend aan het werk van Uta Eisenreich.