De intrigerende schilderijen van Raymond Barion (geb. 1946, Valkenburg) bevatten een merkwaardige inventaris van ruimtelijke perspectieven, bouwkundige elementen en kritische voorstellen. Zijn gedetailleerde, ontvolkte architecturen en zijn atmosferisch geladen interieurs vertellen een aparte geschiedenis van zien en gezien worden, van zichtbaarheid en kwetsbaarheid: een geschiedenis zonder protagonisten, via bedreigende, onbewoonde ruimtelijke abstracties. De kunstenaar vermengt verwijzingen naar Duchamp en barokke architectuur met militaire cartografie, Rem Koolhaas, de machines uit ‘Anti-Oedipus’ van Deleuze en Guattari en de ‘uitzonderingsstaat’ van Agamben. In de extatische omgevingen die Barion schildert, lijkt de ruimte zelf over een vrije wil te beschikken. Doorgangen worden geblokkeerd en spleten gecamoufleerd: ze zuigen je naar zich toe en stoten je tegelijk af, en wekken zo de illusie van een stralende, functionele naadloosheid. Een transparant deken van leegte ligt over Barions gemechaniseerde landschappen zonder in- of uitgang, en houdt de toeschouwer op een afstand.

De kunstenaar heeft een uitgesproken politieke kijk op de ruimtelijke condities van het hedendaagse leven, zoals dat vorm krijgt in recente architectuur, de neoliberale benadering van de publieke ruimte en nieuwe ontwikkelingen binnen de visuele technologie. Zo ziet hij bijvoorbeeld een rechtstreekse link tussen de gladiatorenarena uit de oudheid en hedendaagse optische instrumenten: net zoals de arena zoomt ook de lens van de telescoop of de camera in op conflicten, het verborgene en aangroeiend geweld.

De tentoonstelling focust op werk uit de jaren ’80 en ‘90, maar brengt ook een net voltooid schilderij, en benadrukt de relevantie van Barions werk binnen hedendaagse debatten over de publieke ruimte, over het toenemende aantal sociale en politieke conflicten en over het toenemende aantal apparaten die deze visueel moeten kunnen documenteren. Dit aspect wordt uitgewerkt in een kritische herwaardering van Barions artistieke praktijk, via een essay dat in opdracht werd gegeven aan architectuurtheoreticus Stefaan Vervoort.

In samenwerking met O.C.A.M. Tentoonstellingsarchitectuur door Kris Kimpe.

Documentatie

Stefaan Vervoort, 'Of Hotels, Theaters, and Islands: Raymond Barion's Isometric Paintings'