De Brusselse advocaat en documentalist Paul Otlet legt in 1934 onbewust de basis voor het internet in zijn Traité de documentation, een standaardwerk over documentatie en universele klassificatie. Vanuit een hardnekkig geloof in de toen heersende wereldvrede is Paul Otlet een pionier van het internationalisme als maatstaf voor een vreedzame samenleving. Otlet ligt niet alleen aan de basis van het internet, maar was ook het brein achter belangrijke inzichten over de wereldbank en het vrijwaren van kennistoegang.

Otlet zag het ideaal van de wereldvrede belichaamd in wat waarschijnlijk zijn meest ambitieuze project is, het Mundaneum. In aanloop daarnaar richtte hij het Centre International op. Het verenigde een Internationaal Bibliografisch Instituut, een Internationale Bibliotheek, een Documentaire Encyclopedie, het Internationaal Museum en een Internationale Universiteit. De aanzetten van het Mundaneum brachten voor de eerste keer in de geschiedenis alle kennis ter wereld bij elkaar als instrument in dienst van de vooruitgang. In afwachting van een definitief onderkomen voor zijn Mundaneum, organiseerde Paul Otlet de tentoonstellingen van het Internationaal Museum in de Cinquantenaire in Brussel.

De tentoonstellingen van het Internationaal Museum werden nooit systematisch bestudeerd ondanks hun meer dan bijzondere actuele relevantie. In een citaat uit Le Musée International (Brussel 1911), lezen we dat Otlet op zoek is naar een manier om abstracte ideeën zichtbaar te maken. De toolkit van het Internationaal Museum was uitermate bescheiden: landkaarten, statistieken, diagrammen en grafieken voor het uitbeelden van belangrijke maar ongrijpbare ontwikkelingen zoals de bewegingen van kapitaal en goederen.

“The International Museum is indeed a museum of ideas, much more than a Museum of Objects. It can entrust other museums with the task of collecting and conserving rare and precious objects. [...] Who ever has been able to behold such general abstracts as the circulation and the consumption of capital or commodities? [...] Such facts are however susceptible of being represented: here we enter the domain of numbers, of graphs, of diagrams, of the scheme.”

Otlet wijst de weg naar een actueel cultureel instituut en onthult meteen de methodiek die het spiegelt: de voorstelling en methodiek ervan zijn geïnspireerd op een geografisch museum. Otlets plannen worden in Information/Transformation aan een nieuw onderzoek onderworpen. Het opzet en de tactische ontplooiing van het Mundaneum vertonen immers verregaande parallellen met de strategie van hedendaagse kunstenaars. Net als Paul Otlet zoeken ze nieuwe verbanden op tussen wereldvrede en het toegankelijk maken van informatie binnen een tentoonstelling. De retoriek van het Mundaneum en het Internationaal Museum nopen vandaag evenwel onvermijdelijk tot nieuwe voorstellingen en een meer genuanceerd informatiepositivisme.

Information/Transformation buigt zich over kwesties als internationalisme en dialoog vanuit het perspectief en de plaats van informatie in onze samenleving. Het is een tentoonstelling met een belangrijke inzet. Ze wil bepalen welke richting kunst kan uitgaan in een tijdperk dat meer en meer opereert vanuit de wetmatigheden van voorkennis en kennisvoordeel.

Steeds meer kunstenaars grijpen vanuit een vernieuwd engagement ten aanzien van het politieke wereldtoneel naar informatiegebonden onderzoeks-, toon en distributiestrategieën. De tentoonstelling wil de aandacht vestigen op nieuwe vormen van informatieverwerking en distributie die zich vanuit een verlangen naar politieke en sociale verandering ontwikkelen en detecteert een maatschappelijk veranderingspotentieel vanuit de individuele kunstenaarspraktijk.

Aansluitend op de tentoonstelling Information/Transformation organiseert Extra City een reeks lezingen en een debat.

Documentatie

''Information/Transformation' in galeries.nl